စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ ျဖစ္ေပၚလာေရး

 ဗုဒၶဟူး, 15 ဇြန္ 2011
By ဦးေက်ာ္ဇံသာ
ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာ သတင္းသံုးသပ္ခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ethnic nationalism လို႔ေခၚတဲ့ တိုင္းရင္းသားအသီးသီးတုိ႔ရဲ ႔ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္မွသည္ တႏိုင္ငံလံုးကို လႊမ္းၿခံဳတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္အဆင့္သို႔ တက္လွမ္းႏိုင္ေရးအတြက္ ဘာေတြလုပ္သင့္သလဲ။ ဘယ္ေလာက္အလားအလာ ရွိပါသလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ဝါရွင္တန္ဒီစီ Georgetown University ပါေမာကၡ David Steinberg ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ပထမဦးဆံုး ethnic nationalism လို႔ေခၚတဲ့ တိုင္းရင္းသားအသီးသီးရဲ ႔ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓါတ္ဆိုတာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္ ဖြင့္မလဲ။
Prof. David Steinberg ။ ။ ျမန္မာေတြရဲ ႔ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓါတ္ ႀကီးထြားလာတာနဲ႔အမွ် က်န္တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း သူတုိ႔ရဲ ႔ သမုိင္းေၾကာင္းေတြကို သိရွိေနၾကၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအေပၚမွာ ဂုဏ္ယူလာၾကပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ အသိအမွတ္ျပဳ ခံယူလာၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ အခု ethnic nationalism ေခၚေနၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေရးစိတ္ဓါတ္ ေပၚထြန္းလာတာပါ။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ ႔ ဘာသာစကား၊ သူတုိ႔ရဲ ႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ သူတုိ႔ရဲ ႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာေတြနဲ႔ တခါတရံလည္း သူတုိ႔ရဲ ႔ ကိုယ္ကြယ္ယံုၾကည္မႈေတြအတြက္ ဂုဏ္ယူလုိမႈ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီေနရာမွာ ဗမာအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓါတ္ဆိုတာ ဗမာတိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ပဲ ျဖစ္ထြန္းခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓါတ္တခုပဲလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ တိုင္းရင္းသားအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ေကာ မျဖစ္သင့္ခဲ့ဘူးလား။
Prof. David Steinberg ။ ။ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓါတ္ဆိုတာ တတိုင္းျပည္လံုးအတြက္ တေပါင္းတစည္းတည္း ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ အခုျဖစ္သြားတာက လြတ္လပ္ေရး ရသြားကတည္းက လူမ်ားစု ဗမာေတြက အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာ ဗမာ ယဥ္ေက်းမႈပဲဟု ဆံုးျဖတ္ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုေန႔ျဖစ္တဲ့ ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔နဲ႔ ပင္လံုသေဘာတူညီမႈေတြ ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ အဓိက အေျချပဳထားတာက ဗမာယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခုအခါမွာေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က စစ္မွန္တဲ့အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ဆုိတာ ျပည္ေထာင္စုကို ခ်စ္တဲ့စိတ္ဓါတ္လို႔ ေျပာလာပါတယ္။ ဒါဟာ ဗမာအမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ဆိုတာထက္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ျပည္ေထာင္စု အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခ်က္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါသလား။
Prof. David Steinberg ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အစိုးရတုိင္း ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ သေဘာသဘာဝတရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္မွာ national spirit လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ ဆိုတာကေတာ့ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေတာ္ရဲ ႔ နယ္နိမိတ္တခုလံုးကို လႊမ္းၿခံဳထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္မွာၾကေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ လူမ်ဳိးဆိုတာ ကြဲလြဲမ်ားျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြအတြက္သံုးတဲ့ အေခၚအေဝၚတခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြမွာ သီးျခားသမိုင္းေၾကာင္းေတြ ရွိၾကတယ္။ အဲဒီသမုိင္းေၾကာင္းဟာ ႏိုင္ငံသမိုင္းေၾကာုင္း၊ အမ်ဳိးသားသမုိင္းေၾကာင္းနဲ႔ အံ့ဝင္ခြင္က် မရွိလွပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြကို ရန္ကုန္ ဒါမွမဟုတ္ ေနျပည္ေတာ္ရဲ ႔ အစိုးရဟာ သူတုိ႔ရဲ ႔ legitimate government တရားဝင္တဲ့ အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံႏိုင္တဲ့ အစိုးရျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ ဘာေတြ လိုအပ္သလဲလို႔ က်ေနာ္ အမ်ားႀကီးေမးခဲ့ဘူးပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ဘာသာစကား၊ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ စာေပေတြကို တရားဝင္ဖြင့္ေပးပါလို႔ သုူတို႔က ျပန္ေျဖၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရက ဒါကိုခြင့္မျပဳပါဘူး။ ဒါေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ ခြင့္ျပဳထားၾကတယ္လို႔ ဆုိၾကပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ေဖာ္ျပထားတာကေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ တမ်ဳိးျဖစ္ေနပါတယ္။ ဥပမာ တုိင္းရင္းသားအသီးသီးတို႔ရဲ ႔ ဘာသာစကားေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္ မူလတန္းေက်ာင္းေတြမွာ သင္ၾကားခြင့္ မေပးပါဘူး။ ေက်ာင္းအျပင္မွာေတာ့ သင္လို႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီကိစၥဟာ တရုတ္ႏုိင္ငံအပါအဝင္၊ တိုင္းရင္းသားေတြ အမ်ားအျပား ေနထုိင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာကို သင္ခြင့္ေပးထားတာပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ဗမာေတြပဲ ႀကီးစိုးေနတဲ့ကိစၥ၊ တခ်ဳိ ႔ကလည္း ဒါဟာ chauvinism လူမ်ဳိးႀကီးဝါဒဆိုၿပီး ေခၚေဝၚသံုးစြဲေနၾကပါတယ္။ ဒါဟာ လြတ္လပ္ေရးရကတည္းက ရွိလာပါသလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္မွ ပိုမိုႀကီးထြားလာတာလား။ တနည္းအားျဖင့္ ဒီကိစၥကိုလည္း ဘယ္သူကို သမိုင္းတရားခံလို႔ ဆိုၾကရမလဲ။
Prof. David Steinberg ။ ။ ဒီေနရာမွာ တရားခံတစံုတေယာက္ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္မထင္ပါဘူး။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက အရပ္သားအစိုးရ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အစိုးရ၊ နဝတ/နအဖ အစိုးရအားလံုးဟာ တနည္းနည္းနဲ႔ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓါတ္ က်ယ့္က်ယ့္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ထြန္းဖို႔ ႀကိးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ သဘာဝပါပဲ။ ဒီကေန႔ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ျပႆနာက ဒါကို ဘယ္လိုဘယ္နည္းနဲ႔ လုပ္ၾကသလဲဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိခဲ့ဘူးတဲ့ အရပ္သားအစိုးရ အပါအဝင္ ဘယ္အစိုးရကမွ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ မေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားေတြဟာ ငါတုိ႔ဟာ ထိုက္သင့္သေလာက္ အေလးထားျခင္း မခံရဘူး။ ေငြေၾကးအလံုအေလာက္ မရဘူးဆိုၿပီ ျဖစ္လာၾကရတာပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တိုင္းရင္းသားေတြကို ေျပာခဲ့တဲ့ ဗမာတက်ပ္ မင္းတုိ႔တက်ပ္ဆိုတာ ဘယ္တုန္းကမွ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေတြဟာ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ ခံျပင္းစရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြအတြက္ ယံုၾကည္ကိုယ္စားမႈကို အမ်ားႀကီးရခဲ့တဲ့ ဗမာတေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူအသတ္ခံရတာ တိုင္းျပည္အတြက္ ေၾကကြဲဝမ္းနည္းစရာ ျဖစ္သလို၊ တိုင္းရင္းသားဆက္ဆံေရးအတြက္လည္း ဆံုးရႈံးမႈႀကီးတရပ္ပါ။ အခု အစိုးရလက္ထက္မွာေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒအရ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဆိုတာ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေလေပါက္ကေလး နည္းနည္းပြင့္သြားတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြဟာ ဗဟုိလႊတ္ေတာ္ ၾသဇာေအာက္မွာ ရွိေနေပမယ့္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြကို အမ်ားႀကီး ေဖာ္ထုတ္လာႏိုင္မွာပါ။ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္တာကလည္း ဒီျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြဟာ ေဒသအတြင္း ျပႆနာေတြကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းႏိုင္ၾကဖို႔ပါ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ ဗဟိုအစိုးရေတြဟာ ေဒသအေျခအေနေတြကို နားမလည္းၾကပါဘူး။ အဲဒီ ေဒသျပႆနာေတြကပဲ အစိုးရအဆက္ဆက္ကို အခက္ႀကံဳေစခဲ့တာပါ။ ျပႆနာတရပ္ဆိုတာ အနီးကပ္ရွိေနသူေတြကမွ နားလည္းသေဘာေပါက္ႏိုင္တာပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြရဲ ႔ စီရင္ပိုင္ခြင့္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ခြင့္ျပဳသင့္ပါသလဲ။ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ အစစ္အမွန္ေပၚထြန္းေရးအတြက္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္အထိ ေပးသင့္သလဲလို႔ ထင္ပါသလဲ။
Prof. David Steinberg ။ ။ အဲဒါက က်ေနာ္တုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ၾကရမယ့္အေျခအေနပါ။ အခု ႀကိဳမသိႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒထဲမွာ ေျပာထားတာကတမ်ဳိးပါ။ ဒါကို လက္ေတြ႔မွာ ဘယ္လိုဖြင့္ဆိုၾကသလဲ။ ဘယ္လိုအေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ၾကရမွာပါ။ ဒါဟာ သိပ္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ရဲ ႔ ယူဆခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အဓိကျပႆနာဟာ ဒီမိုကေရစီ ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားျပႆနာ ေျပလည္ေရးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ားစု၊ လူနည္းစု ျပႆနာကို သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို စီမံခန္႔ခြဲၾကမလဲဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးခ်ိန္ကစလို႔ တခုတည္းေသာ အေရးႀကီးဆံုး ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒကလည္း ဖဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပံု မဟုတ္ဘူး။ သ႑ာန္ေဆာင္ ဖဒရယ္သာျဖစ္တယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ အဓိက သူတုိ႔ ေဝဖန္ေထာက္ျပၾကတာကေတာ့ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ မရွိဘဲ။ ဗဟို အစိုးရက ေရြးေပးတာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ေနပါတယ္။
Prof. David Steinberg ။ ။ ဒါဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဖဒရယ္စံနစ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ သိပ္လည္း အလုပ္မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ စစ္မွန္တဲ့ ဖဒရယ္စနစ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေစာေစာက ေျပာတဲ့ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ေရြးခြင့္မရွိလို႔ ေျပာတာလး။
Prof. David Steinberg ။ ။ ဒါဟာ ျပႆနာရဲ ႔ တစိတ္တပိုင္းပါ။ ေငြေၾကးကိစၥ အေရးႀကီးပါတယ္။ ပညာေရးစံနစ္ကို ဘယ္သူက ခ်ဳပ္ကိုင္သလဲ၊ ဘ႑ာေရးကိစၥကို ဘယ္သူက ခ်ဳပ္ကိုင္သလဲ။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကို ဘယ္သူက ထိန္းခ်ပ္သလဲ။ ဒါေတြအားလံုးဟာ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြရဲ ႔ အေျခအေနနဲ႔ ဆုိင္ပါတယ္။ အေျဖကေတာ့ အရာရာမွာ ထိပ္တန္းေရာက္ေနတဲ့ လူေတြဟာ ဗမာေတြႀကီးပဲ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရပ္သားအစိုးရေခတ္မွာေတာ့ ထိပ္တန္းေရာက္ေနသူေတြထဲမွာ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားေတြ အနည္းအက်င္း ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ နဝတ/နအဖ လက္ထက္မွာ အားလံုးဗမာေတြႀကီး ျဖစ္သြားပါတယ္။ စစ္တပ္ထဲမွာဆိုရင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးအထက္မွာ တုိင္းရင္းသားဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ေတြ႔ရပါသလဲ။ က်ေနာ္ေတာ့ မေတြ႔ပါဘူး။ ရွိခဲ့ရင္ေတာင္ မဆိုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပါ။ တကယ္ေကာင္းမြန္တဲ့ ဖဒရယ္စံနစ္ျဖစ္ဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ လူနည္းစုတုိင္းရင္းသားေတြပါ တေပါင္းတစည္းတည္း အမ်ဳိးသား စိတ္ဓါတ္ခံစားရရွိႏိုင္္ေစတဲ့ စနစ္တရပ္ျဖစ္ေပၚလာဖုိ႔အတြက္ လူမ်ဳိးမခြဲျခားတဲ့ ဘဝတက္လမ္း အခြင့္အေရးကို ဖန္တီးေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္တိုင္းရင္းသားျဖစ္ျဖစ္ ဗမာပဲျဖစ္ျဖစ္ social mobility တန္တူေပးထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက လူနည္းစုတည္းကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမ်ားစုတည္းကပဲျဖစ္ျဖစ္ အာဏာအေဆာက္အအံုရဲ ႔ ထိပ္ဆံုးကို တက္ေရာက္ပိုင္ခြင့္ ရွိရမွာမယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခုလက္ရွိမွာေတာ့ တုိင္းရင္းသားတဦးဟာ ဒုတိယ သမၼတအျဖစ္ ပါဝင္လာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ ႔ အာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို ၾကည့္ရတာ ceremony သာ ျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္။ အခမ္းအနား အေဆာင္အေယာင္ေတြသာ ရွိၿပီး တကယ့္တကယ္ အာဏာရွိပံုမရဘူးလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
Prof. David Steinberg ။ ။ အခမ္းအနား အေဆာင္အေယာင္ရွိရင္လည္း မဆိုးပါဘူး။ ဒါဟာ အစပါပဲ။ ဘာမွမရတာထက္ အေဆာင္အေယာင္ေလာက္ရတာ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဒီလုိပဲ ေျပာရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ပါဘူး။ ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ တုိင္းရင္းသားလူငယ္ေတြ၊ ေယာက်္ားေလး၊ မိန္းခေလးေတြ စိတ္ထဲမွာ ငါလည္းေတာ္ရင္ အရည္အခ်င္းရွိရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ေနရာကို ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အသိခံစားခ်က္၊ ရွိလာႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ သိပ္အလားအလာ မရွိေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္က လိုအပ္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္မ်ဳိး ထြန္းကားဖို႔အတြက္ ဒါဟာ သိပ္အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက တုိင္းရင္းသားေတြက စစ္မွန္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလို႔ ေျပာရင္ ဗမာအစိုးရက ဒါဟာ ျပည္ေထာင္စုၿဖိဳခြဲေရးအတြက္ ျဖစ္တယ္ ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲေရးအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္လို႔ ဆုိၾကပါတယ္။ အဲဒီအႏၱရာယ္ဟာ အစစ္အမွန္ရွိေနတယ္။ တကယ္ရွိေနတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
Prof. David Steinberg ။ ။ ဒီေနရာမွာ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ဖဒရယ္စနစ္ဟာ ခြဲထြက္ေရးရဲ ႔ ပထမေျခလွမ္းျဖစ္တယ္။ ၿပိဳကြဲေရးရဲ ႔ ပထမေျခလွမ္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး စစ္တပ္က ဒီအတိုင္းပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ေျပာခဲ့တာပါ။ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးကာလမွာ တိုင္းရင္းသားေတြတခ်ဳိ ႔ဟာ လြတ္လပ္ေရးလိုခ်င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါလည္းမွန္ပါတယ္။ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနအခါမွာ တာဝန္သိတဲ့ ဘယ္လူမ်ဳဳိးစုေတြကမွ လြတ္လပ္ေရးမလုိခ်င္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပတ္ဝန္းက်င္က ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ ကမာၻေပၚက အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြက ဒီလူမ်ဳိးစုေတြ ခြဲထြက္ေရးယူၿပီး လြတ္လပ္ေရးယူမွာကို မလုိခ်င္ၾကပါဘူး။ ဒီအခ်ိန္မွာ လြတ္လပ္ေရးယူၿပီး ခြဲထြက္ရင္ ယူဂိုစလားဗီးယားမွာလို အေတာ္မသတ္ႏိုင္တဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေဒသအတြင္း တည္ၿငိမ္းေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စည္းလံုးညီညြတ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျဖစ္ထြန္းေရးကိုသာ အားလံုးက လိုခ်င္ၾကတာပါ။ လူတိုင္းဒါကို လက္ခံၾကပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စု စည္းလံုးညီညြတ္ေရးဟာ အဓိကက်တယ္ဆိုတဲ့ ဗဟိုအစိုးရရဲ ႔ အယူအဆကို က်ေနာ္လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးေရးကို ဘယ္လိုရယူမလဲဆိုတာက ျပႆနာပါ။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔ဟာ နည္းဗ်ဴဟာအရ သေဘာကြဲလြဲၾကပါတယ္။ ရည္းမွန္ခ်က္ပန္းတိုင္ျခင္း အတူတူပါပဲ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီေနရာမွာ တုိင္းရင္းသားေတြဘက္က စည္းလံုးညီညြတ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ေရးဆိုတာ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ အဆင့္သင္ျဖစ္ေနၾကၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ဗဟုိအစိုးရကဘက္က သို႔တည္းမဟုတ္ ဗဟိုအာဏာပိုင္ဘက္က လက္မခံေသးဘူးလို႔ ေျပာရင္ ရပါသလား။
Prof. David Steinberg ။ ။ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗဟုိအာဏာပိုင္ေတြ၊ ဗဟိုအစိုးရကလည္း ျမင့္မားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ကို လုိခ်င္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဟာ ေဒသႏၱရ လူထုကို အာဏာအလံုအေလာက္ ခြဲေဝေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒါကို သူတို႔ စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ ေျပာခဲ့သလုိပါပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၅၀) ကဆုိရင္ မွန္ပါတယ္။ စိုးရိမ္စရာပါ။ အခုေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါၿပီ။ ဒီအေျပာင္းအလဲကို အစိုးရက အသိအမွတ္မျပဳႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုရင္ ဗဟုိအစိုးရက ဒီအေျပာင္းအလဲကို နားလည္းသေဘာေပါက္ေအာင္ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ဘာလုပ္သင့္ပါသလဲ။ ဘာေတြလုပ္သင့္တယ္ ထင္ပါသလဲ။
Prof. David Steinberg ။ ။ ဗဟုိအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ စစ္တပ္ကို ေျပာရမွာက ျပည္ေထာင္စုက ခြဲမထြက္လိုပါဘူးဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ခြဲမထြက္ျဖစ္ေအာင္ အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပးပါ။ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရးစနစ္၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးပါ။ ေလးစားမႈ ျပသပါ။ လူတုိင္းဟာ ေလးစားတန္းဖိုးထားတာ ခံခ်င္ပါတယ္။ လူမ်ားစု ဗမာေတြလည္း ျပည္ပရဲ ႔ ေလးစားမႈကို လိုခ်င္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတုိင္း ဒီလုိပါပဲ။ ဒါဟာ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။ အရင္က ဗမာအာဏာပိုင္ေတြဟာ တိုင္းရင္းသားေတြကို ေလးစားသမႈမရွိပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြကို မေလးစားၾကပါဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ယံုၾကည္ကိုယ္စားမႈကို အမ်ားဆံုးရရွိခဲ့တဲ့ ဗမာတဦးျဖစ္တယ္လို႔ ဆရာႀကီးက ဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အစဥ္အလာကို သူ႔ရဲ ႔သမီးက ဆက္လက္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။
Prof. David Steinberg ။ ။ ဒါကေတာ့ ေမးစရာပါပဲ။ သူမဟာ လက္ရွိအေျခအေနမွာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ယံုၾကည္မႈကို ရရွိေနပါရဲ ႔လား စဥ္းစားစရာပါ။ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးဆိုတာ သိပ္ခက္ခဲပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈဟာ ၿဖိဳဖ်က္ပစ္ခံခဲ့ရတာပါ။ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒါဟာ အခ်ိန္ယူရလိမ့္ပါမယ္။ အန္အယ္လ္ဒီ ကလည္း ဗမာအမ်ားစု ႀကီးစိုးတဲ့ပါတီျဖစ္တယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားတခ်ဳိ ႔က ျမင္ၾကပါတယ္။ အစိုးရက လိမ္မာပါးနပ္တယ္ဆိုရင္ ဘယ္အုပ္စု ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းကပဲ လုပ္လုပ္ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ရင္ ခြင့္ျပဳအားေပးသင့္ပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ ႔ ရာထူးလက္ခံမိန္႔ခြန္းဟာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ေျပာၾကားလာခဲ့တဲ့ လူထုမိန္႔ခြန္းေတြထဲမွာ အေကာင္းဆံုး မိန္႔ခြန္းျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေျပာင္းလဲေရးလမ္းစပါပဲ။ ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲဆိုတာ တကယ့္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။